Montessori onderwijs is misschien iets dat je zelf hebt ervaren en graag een generatie verder brengt. Maar hoe doe je dat eigenlijk?
Een kind van vier, die op die leeftijd voor het eerst naar de basisschool gaat, gaat al voor zijn vierde een enorme ontwikkeling door. Als je weet dat Montessori jou zoveel heeft gebracht, kan je de ontwikkeling van 0 tot 4 jaar dan alvast op die wijze stimuleren? Het antwoord is volmondig ‘ja’. In deze blog gaan we in op het reilen en zeilen van Montessori in het algemeen en in het specifiek op Montessori speelgoed voor een kind van 1 jaar.
Wat is Montessori onderwijs?
Montessori onderwijs is een onderwijsbenadering die is ontwikkeld door Maria Montessori. Het richt zich op het ondersteunen van de natuurlijke ontwikkeling van het kind. Een belangrijke pijler? Elk kind is uniek en heeft zijn eigen tempo en manier van leren.
Op een Montessori school zal je daarom zien dat het onderwijs is aangepast naar een omgeving, die is aangepast aan de behoeftes en interesses van de leerlingen. Er is verschillend educatief materiaal te vinden, dat helpt die behoeftes en interesses uit te diepen. De leus van Montessori luidt niet voor niets: ‘help mij het zelf te doen’.
Leraren
Je zal zien dat leraren zich op een andere manier verhouden tot de kinderen dan in het klassieke basisonderwijs. Waar ze daar zullen vertellen wat een kind moet leren, werken de leraren op een Montessori school samen met de kinderen. Het leren is gericht op het ontdekken en ontwikkelen van hun eigen talenten en interesses. Op een Montessori school zal je daarom niet zo sterk de scheidslijn tussen ‘groepen’ zien, dan bij een andere school.
In ieder geval wordt er gestreefd naar de ontwikkeling van onder meer zelfvertrouwen, zelfdiscipline en onafhankelijkheid bij kinderen. Kinderen worden voorbereid op het leven. Dus, hoe kan je zelfstandig leren? En op welke manier ga je om met problemen en hoe los je deze op?
Montessori speelgoed
Een belangrijk kenmerk aan montessori speelgoed, is dat het geregeld gaat om voorwerpen die door volwassenen worden gebruikt. In het geval van het speelgoed zal het gaan om een verkleinde en veilige versie van het product. Heb je bijvoorbeeld een keukentje, dan zal een mes absoluut niet scherp zijn.
Andere kenmerken van het speelgoed zijn:
- gebruik van natuurlijke materialen
- minimalistische designs
- ontwikkelingsgericht
- trekt meerdere zintuigen aan
- realistisch speelgoed (blauwgroene varkens bestaan niet, dus een knuffel met een dergelijk uiterlijk, zal niet geschikt zijn)
Hoe kies je speelgoed voor een kind van 1 jaar?
Natuurlijk is het belangrijk dat het speelgoed voor een kind van 1 jaar past bij zijn ontwikkeling. Een aantal belangrijke punten uit die ontwikkeling zijn:
- ontwikkeling van fijne motoriek: denk aan het vastpakken van voorwerpen met duim en wijsvinger
- kan enigszins onderscheid maken tussen kleuren en vormen
- begint te begrijpen dat dingen niet verdwijnen als ze uit het zicht verdwijnen
- heeft interesse in imitatie
- kan objecten herkennen en benoemen, zoals een bal of boek
- etc.
Het speelgoed dat je zoekt, zal, onder andere, bovenstaande ontwikkelingen moeten ondersteunen. Maar, houdt in gedachten dat het ene kind het andere niet is. De ene 1-jarige zal al verder in zijn ontwikkeling zijn, waar de ander wat ‘achterloopt’.
Montessori speelgoed voor een kind van 1 jaar
We zullen ingaan op verschillend speelgoed voor de gemiddelde 1-jarige. Probeer uit, laat het kind ontdekken en, met name, geniet van de zichtbare ontwikkeling die hij elke dag doormaakt.
Motorisch speelgoed
Denk bij motorisch speelgoed aan zoiets als houten blokken. Het kind oefent met het vastpakken en met enige hulp zal hij, vanaf 18 maanden, al zeker beginnen met stapelen. Denk eveneens aan zoiets als een puzzel. Het pakken van de stukjes zal makkelijker gaan dan het terugstoppen, maar het kind is in ieder geval druk bezig. En onthoud, een puzzel is ook zo’n plank waar je vormpjes in terugstopt. Laat je Jan van Haasteren met 1000 stukjes nog maar even in de kast… Andere voorbeelden zijn: rinkelende speeltjes om beweging te stimuleren en een schuifdoosje.
Cognitief speelgoed
Dit soort speelgoed helpt kinderen bij ontwikkelen van hun denkvermogen en probleemoplossend vermogen. Bij een 1-jarige zal het bijvoorbeeld gaan om die kleur- en vormherkenning. Een prachtige investering is een Grimm’s Regenboog. Hoewel de onderdelen nog wat zwaar zijn, is dit iets dat je kind in een groot deel van zijn jeugd nog zal aanpakken. Gaat het niet om de kleurtjes, dan is het wel om het bouwen. Verder kan je denken aan spelletjes, waarbij je kind objecten benoemd, puzzels en een muziektafel. De mogelijkheden zijn eindeloos.
Taal
Iets dat natuurlijk bijdraagt aan de talige ontwikkeling van je kind, is speelgoed dat gericht is op taal. Voorlezen en aanwijzen is ontzettend belangrijk. Om het voorlezen interactief te maken, ga je voor zoiets als een zoekboek. Houd rekening met het concentratievermogen van je kind en maak de speeltijd niet te langdradig. Waarom? Bij Montessori gaat het nog steeds om het zelf laten ontwikkelen van een kind. Spelen is daarmee net zo belangrijk.
Zintuigen
Speelgoed met geluid, licht en beweging stimuleert de zintuigen van je kind. Voorbeelden van dergelijk speelgoed zijn muziektafels, knuffels met verschillende texturen en speelgoed in alle kleuren van de regenboog.
Sociaal-emotioneel speelgoed
Vergeet de sociaal-emotionele ontwikkeling van het kind niet! Spelen met poppen, verkleedkleren en speelgoedkeukens zijn een must have. Je leert je kind zich te bewegen in verschillende situaties. Koken zoals papa of mama dat doet en iemand verzorgen zoals een verpleegkundige dat kan, bedenk het zo gek nog niet. De koppeling met de echte wereld is hierbij erg relevant. Jij als ouder bent er als ondersteuner, om het zo realistisch te laten lijken.
Conclusie
Het omschreven speelgoed is gebaseerd op de Montessori-methode, waarbij kinderen gestimuleerd worden om zelfstandig te leren en te ontdekken. De kinderen leren nieuwe vaardigheden en ontdekken de wereld om zich heen op een speelse manier.
Als ouder is het belangrijk om te kijken naar het niveau en de interesses van het kind bij het kiezen van Montessori speelgoed. Zoals we al zeiden, het ene kind is het andere kind niet. Gebruik leeftijd als richtlijn eerder dan leeftijd als regel.
